CQ-Friesland-Noord.

		Terugblik - door Lieuwe Tijsma, PAoLH.
TERUG		Herinneringen door Lieuwe, PAoLH.
Wie? Lieuwe Tijsma. QTH? Drachten. Geboortedatum: 16 september 1931 te Leeuwarden. Lid sinds? 1949. (Junior lid sinds 1945 via mijn OM PAoFF)
Het artikel van Karel PE1NBU deed mij achter het toetsenbord plaats nemen om diverse herinneringen die alleen op de weke schijf tussen de oren zijn opgeslagen, op papier te zetten. De reacties op het artikel van OM Munsterman waren erg positief. Ook ik probeer e.e.a. uit het verleden op te diepen. In vorige artikelen in CQ Friesland Noord heb ik al eens verteld hoe ik begon met “Radio”. Van een fietsdynamo met een propeller van 60 cm diameter tot een kristalontvanger met een honingraatspoel No.250, geschikt voor de lange golfzender Droitwich 1500 meter. ( BBC, Radio Oranje ). De dynamo met propeller was meer een aardigheid dan een nuttig ding. De propeller was gemaakt uit een plank en die had ik met een mes net zolang bewerkt tot er een propeller te voorschijn kwam. Als je dan bedenkt dat ik toen 12 á 13 jaar was en de vorm van de propeller moest halen van foto’s van vliegtuigen dan viel het resultaat niet tegen. Van balanceren van een draaiend ding had ik nog nooit gehoord. Ongeveer in evenwicht dat ging wel, maar dynamisch balanceren was bij mij onbekend. Met dynamisch balanceren wordt tevens met de dikte rekening gehouden. Het gevolg was dat het hekwerk van het platdak waartegen de stok met dynamo was gemonteerd enorm tekeer ging bij enige wind. Reactie van buurvrouw: “Wat gingen er vannacht weer een hoop vliegtuigen over”. De spanning was ongeveer 6 volt bij een matige wind. Met een antenne omschakelaar zoals men die vroeger gebruikte om de antenne te aarden bij onweer, had ik een keuze mogelijkheid, licht bij bed of boven de wastafel (uiteraard alleen bij wind) Van de windgenerator naar de kristalontvanger was slechts een klein stapje omdat ik wat radio betreft in een luilekkerland zat met wel alle “snoepjes” achter slot en grendel.Toen de radio’s in 1943 ingeleverd moesten worden, werd het moeilijk om zomaar met een koptelefoon en antenne te spelen. Lees het artikel van Karel, PE1NBU. (okt.nr CQ Friesland-noord of op deze homepage) Er is een foto bekend van de ingang van het gemeentehuis in de Schrans met vele radio’s op de stoep. Deze radio’s waren opgeslagen op de zolder van het gemeentehuis. Er waren prachtige exemplaren bij (in mijn ogen) Omdat mijn vader als gemeenteambtenaar wel op de vliering kon komen, had hij alle gelegenheid om e.e.a. te ontrekken aan de Duitse bezetter. Maar alles was wel geregistreerd en werd bij afvoer goed gecontroleerd.
Het inleveren van de “radio ontvang toestellen” op het gemeentehuis van Leeuwarderadeel
Maar enfin. Deze ellende eindigde op 15 april 1945. Direct na enige weken had ik een rechtuitontvanger met de A415. In september waren er op 80 meter radioamateurs te horen met PAo calls. De zendvergunningen waren nog niet uitgegeven en de apparatuur was in 1939 in beslag genomen zodat de meeste zenders die toen in de lucht waren van militaire origine waren. De zenders van de amateurs waren eerst opgeslagen in Den Haag en later in Rotterdam. In de zomer van 1945 kreeg OM de Haan, PAoCP, een telefoontje dat er in een loods in Rotterdam zenders stonden van zendamateurs uit Friesland. De Haan werkte bij Rijkswaterstaat en kon zo over een auto met brandstof beschikken. Toen is materiaal uit Rotterdam mee terug gegaan naar Leeuwarden. Van verscheidene zenders waren de duurste onderdelen verwijderd en aan het plaatselijk ontbreken van stof was te zien dat dit zeer recentelijk was gebeurd. Door kenners! (amateurs?) Het verenigingsleven kwam op gang, de VERON werd opgericht en ik werd gezinslid of juniorlid. Vossenjachten werden weer georganiseerd.Ik had daar nog nooit aan meegedaan maar uiteindelijk lukte het mij toch om een peilontvanger te maken met Duitse miniatuurlampen RV12P2000, een alleskunner. En er werd wat in elkaar geknutseld grote - en kleine antenne hoepels. Meestal waren het fietsjachten rond Leeuwarden.
*Onderstaande foto toont een ploeg jagers met in het midden achterop zijn hoofd krabbend PAoFF de vos.*
Volgens mijn herinnering moet dit in de buurt van Cornjum zijn geweest. Na de kennismaking met de elektro - en radiotechniek in mijn jeugd lag het voor de hand dat mijn toekomst in de techniek zou zijn. De HTS werd uiteindelijk mijn school. Maar zoals meestal, de school is slechts de basis. Het meeste wat je nodig hebt, leer je in de praktijk en dan leer je pas dingen begrijpen die je op school geleerd hebt. Lieuwe Tijsma, PAoLH