TERUG

Gepubliceerd in CQ-Friesland-noord oktober 2005

Begin dit jaar is op 1.602 Kc Radio Waddenzee gestart met uitzendingen. Men richt zich vooral op de (wadden)toeristen, door informatie te geven over locale evenementen en regionaal vakantienieuws. Uiteraard met de nodige muziek die door het karakteristieke middengolf en mono geluid doet denken aan de zeezenders van weleer. Trouwens de frequentie komt dicht bij die waarop radio Veronica ooit is gestart, de beroemde 192 m. Het zendstation is gelokaliseerd zo’n 10 Km ten noorden van Leeuwarden in de weilanden tussen Finkum en Hijum. Uw vliegende “CQ Friesland Noord” reporter kreeg contact met Nico, PD5NKH die als technicus verbonden is aan dit nieuwe zendstation. Deze nodigde onder-getekende eind juli uit om eens een kijkje naar de stand der techniek te nemen, iets wat een radiohobbyist natuurlijk met beide handen aanneemt.

Wat de eerste aandacht trekt van een radiozendamateur is de antenne. Onderweg naar het station zie je van verre de twee constructie masten. Bij aankomst is beter te zien dat het hier gaat om een verticale antenne van 1/8 golflengte. (zie figuur 1) (26 m hoog met een topload van ¼ golf dus 52 meter lang). De antenne is gespannen tussen twee constructiemasten welke ruim 52 m van elkaar verwijderd staan. Niko heeft assistentie gehad van Dick, PAoSE met het uitrekenen van de karakteristieke eigenschappen van de antenne. Het blijkt dat de impedantie van de antenne rond 36 ohm is en inductief, daardoor was volgens de berekening van PAoSE met een capaciteit 820 pF in serie een aanpassing van precies 50 ohm te realiseren is. Volgens deze berekening is het rendement van de antenne slechts 0,23 dB minder in vergelijking tot een ¼ golfstraler.

Op deze foto kun je mooi zien dat Niko, PD5NKH (zittend) samen met Siebe de antennevoet aansluiting in de bekisting installeert. Ook op dit plaatje is het aardnetwerk te zien welke reeds was uitgerold. ( 90 stuks van 50 meter is ruim 4,5 km draad)

Nu staat de antenne maar dan moet er nog een AM signaal de lucht in. Op de plaats van het zendstation bij Hijum staat een container waarin naast de zender ook een computer staat waarin de muziek kan worden opgeslagen. Op dit moment heeft men daarin de MP3 bestanden geladen, vanaf 1 CD-tje waarop de muziek voor een hele week staat. Tja dat is tegenwoordig mogelijk. Vanuit de studio in Harlingen kan men middels een datalijn een voicetrack signaal plaatsen voor gesproken informatie.

De zender is geheel gebouwd met moderne halfgeleiders en powerfets. Het is voor een radio hobbyist interessant te zien hoe een professional een “Experimental AM Transmitter” in elkaar zet. Het audiosignaal wordt via de datalijn omgezet in analoog signaal, wat na de nodige processing wordt aangeboden aan de zendermodulator. Deze modulator bestaat uit twee delen waar het eerste deel voor de versterker waar naast een voorversterker met Opamp’s tevens een AGC loop het signaal op maximaal 6 Kc bandbreedte laat komen. In de modulator eindtrap zitten 4 stuks powerfets van het type FQA24N50. Stevige jongens die bij 500 volt maximaal 24 ampère kunnen doen. De modulator is een klasse H type. Een serie modulator die middels de source van de FET’s in feite de zender eindtrap van (AM gemoduleerde) spanning voorziet. Bij normaal bedrijf is dat rond de 110 V en 3 ampère. (330 watt input dus) Er kan zonder problemen 100% modulatie diepte worden verkregen. 

De zender: Het signaal op 1602 Kc wordt opgewekt door een kristaloscillator welke op 12.816 kc werkt. Dit signaal wordt in een deler door 8 gedeeld een geeft een zeer stabiel. De oscillator is eenvoudig van opzet met de BF 422 in oscillator en buffer. Deze is apart ingeblikt. Het signaal van 8 V piek/piek uit de oscillator gaat in de zender eind- versterker. Na een paar op amp’s en een TC 4427 gaat het signaal in tweemaal twee gepaarde transistors type BD 437 en BD 438. Vervolgens gaat het signaal in de “echte” eindtrap welke bestaat uit driemaal FQA 11N90 fet’s. Deze fet’s staan parallel geschakeld en kunnen zonder problemen rond 90 V rond 3 Ampère input verwerken. ( 270 watt input)

Op de foto is de opbouw van de eindtrap te zien. Links boven is het printje met daarop de drie fet’s te zien. Vervolgens rechts boven de PA tankspoel (4,8 uH) die de L-netwerk aanpassing van de eindtrap verzorgd. Daarna gaat het HF signaal naar de middelste grote spoel van 5,7 uH (op de houten blokjes) welke de PI aanpassingspoel is. Op het rechterblokje hout zie je nog een blokcondensator. Op de foto is ook nog net de variabele condensator van 1300 pF te zien. De overige waarden van de condensators staan in het schema. Geheel links kun je nog een drietal computerblowers zien om voor de nodige frisse lucht te zorgen. De echte knutselaars onder ons kunnen hier weer ideeën op doen om de komende wintermaanden eens iets met power FET’s te maken.

Ten slotte wil ik Niko, PD5NKH en de crew van

dit nieuwe station bedanken voor de rondleiding.

Ik wens Radio Waddenzee veel succes en een stralende toekomst.

Inmiddels is begin september een nieuwe zender van het fabrikaat Blyth geïnstalleerd waarbij het vermogen is verhoogd naar 1 kilowatt.

FETs enz. zie www.classeradio.com (WA1QIX Class E site)

TERUG