KLEINE BALUNS        Door Henk Zwier, PA3CLL

TERUG

Gepubliceerd in CQ-Friesland-noord april 2005

De 'Kleine' balun. Henk, PA3CLL

Op internet vond ik onlangs een stukje over 1:4 breedband baluns (site van PA3FIO) en ook deze amateur beschrijft een breedband balun van 1:4, eveneens gemaakt van tweelingsnoer. Op ringkernmateriaal werkt het volgens deze OM eveneens prima en dit heeft als voordeel dat de spoelen klein genoeg zijn om in een tuner in te bouwen. Voor een vermogen tot 100 W volstaan drie ringkernen (boven op elkaar)van 4C6 (paars) wat natuurlijk een stuk kleiner is dan mijn twinbalun op 'lucht'. Om voldoende zelfinductie te krijgen zijn er 8 windingen nodig waardoor de balun werkt op alle HF-banden, inclusief 160 m. Tweelingsnoer (schemerlampensnoer)kun je hier ook prima gebruiken zoals op de foto te zien is.

Hieronder ziet u hoe  deze balun kan worden  gewikkeld.

Baluns met ringkernen.

Veel 1:4 baluns bestaan uit ringkernen van poederijzer met daarop een bifilaire wikkeling. Het aantal windingen op deze kernen is een compromis tussen voldoende zelfinductie op de lage banden en een redelijke symmetrie op de hoge banden. Het nadeel is vooral dat bij een antenne die niet geheel symmetrisch is opgehangen er een mantelstroom gaat lopen wat dan weer LFD/TVI kan veroorzaken. Om mantelstromen te voorkomen kan je natuurlijk een mantelstroomfilter gebruiken, maar dat is alleen nodig als je de balun niet in de tuner inbouwt. Er ontstaat dan een balun volgens het transmissielijnprincipe.

Zie het principe schema hieronder.

PAoSE doet dat met twee grote luchtspoelen die helaas veel ruimt innemen. Ringkernen zijn kleiner en handiger voor inbouw. Het derde mantelstroom filter in de toevoerleiding is ingevoegd om kleine mantelstromen, die nog kunnen ontstaan, te smoren. Dit laatste mantelstroomfilter moet je zeker niet weglaten als je de balun niet in een tuner gaat gebruiken. De mantelstroomfilters hebben drie 4C6 of 4C65 kernen met een diameter van 36 mm. Hierop worden 7 windingen gelegd met RG58. D.w.z: je steekt de coaxkabel 7 maal door de kernen. Om het wikkelen makkelijker te maken kunnen de kernen op elkaar gelijmd worden. Aan de 50 Ohm kant komen beide coaxkabels parallel. En aan de 200 Ohm kant komen ze in serie. De ringkernen zijn o.a. te verkrijgen via o.a. het Veron servicebureau 73,

Henk, PA3CLL

 

 

TERUG

          Tekeningen door Tom,PA2IP. (overzetting in Frontpage nog niet 100%)

VERON